Op zaterdag 25 mei staat De Weijer in Boxmeer van 13 tot 17 uur helemaal in het teken van prentenboeken. Naast de voorstellingen en workshops kun je er natuurlijk ook regioschrijvers en -illustratoren ontmoeten: Erni van Aerts, Mientje Wever, Ben Helmus, Marijke van Bergen, Karin Wildenberg, Berry Geurts en Gerard Sonnemans. Zij vertellen hun verhalen, geven theatervoorstellingen en tekenles.
De middag is georganiseerd door BiblioPlus en De Kneep, in samenwerking met De Weijer.
Op vrijdag 29 maart droeg Britt van Baaren de de kwarTAALdichterspen over aan Koen de Vries.
Dat gebeurde op een rijk met poëzie gevulde middag in het Huis van Cuijk, waarbij vooral deze twee kwarTAALdichters de show stalen met de indrukwekkende voordrachten van hun persoonlijke gedichten.
De Kneep en BiblioPlus zijn zeer verguld met hun jeugdig enthousiasme voor taal.
Zondagochtend 25 februari 2024 is Willem van Beek overleden, bestuursvoorzitter van Stichting De Kneep en tevens voorzitter van onze gelijknamige stuurgroep. Willem leed aan slokdarmkanker. De noodzakelijke tumoroperatie in het Radboud-UMC in Nijmegen is hij helaas niet meer te boven kunnen komen.
Willem is al vanaf de start, ruim vijf jaar geleden, betrokken bij De Kneep. Eerst als lid van de stuurgroep en na twee jaar als voorzitter hiervan. In die hoedanigheid heeft hij op zijn eigen bevlogen en gedreven wijze talloze talige activiteiten van De Kneep mede in gang gezet, georganiseerd en uitgevoerd. De allereerste was het regionale Boek&Bal, een taalfestijn dat later verder is gegaan onder de naam ‘Taal aan de Maas’. Daarnaast is hij profielen van schrijvers gaan maken voor de website, heeft hij veel content aangeleverd voor de nieuwsbrieven en is hij – vanaf het eerste coronajaar – met regelmaat schrijvers gaan interviewen voor de podcast ‘Dichter bij de schrijver’ en voor het boekenprogramma ‘Boek&Praat’ in de schouwburg van Cuijk. Ook was Willem richtinggevend bij een aantal boekuitgaven van onze stichting, zoals het fraaie ‘Zijwieltjes & Verzuurde benen’ en was ie nauw betrokken bij de afdeling ‘DWARS’, welke regelmatig een schrijverssoos organiseert en het begrip ‘kwarTAALdichter’ introduceerde. Maar wellicht het indrukwekkendste wapenfeit van Willem in Kneepverband is de organisatie en uitvoering van het ‘Literair Adieu’. Een ludiek en mooi idee, waarbij het verdwijnen en samengaan van de vijf oude gemeenten in het Land van Cuijk tot één grote van ruim 90.000 inwoners, de leidraad was. In alle vijf voormalige gemeenten is een lokaal- en regionaal taal- en muziekfestijn gehouden, telkens met een bijdrage van de desbetreffende burgemeester of wethouder. En dit allemaal binnen het jaar. Een prestatie van formaat. En Willem was de spil, zo je wilt de spin in dit proces.
Activeren, organiseren, en verbinding zoeken. Wellicht zijn dit de drie hoofdzaken die Willem hebben gekenmerkt als voorzitter van De Kneep.
Zo zullen we aan hem denken, zo ook zullen we hem gaan missen!
W i l l e m
‘Dank voor wie je was,
leg je neer bij wat komt,
veeg het stof van je jas,
de verbinding is rond.’
Op vrijdag 5 januari 2024 nam Britt van Baaren uit Sambeek de kwarTAAldichterspen over van Marco van de Plasse.
Het jonge dichttalent Britt belooft met haar ervaring als Spoken Word artiest op diverse podia een compleet nieuwe dimensie aan het kwarTAALdichterschap toe te voegen.
Sinds de basisschool is Britt al druk bezig met het schrijven en voordragen van poëzie. Haar eerste ‘boek’ kwam uit in groep vijf. Het dichten nam serieuzere vormen aan sinds de kunstacademie, waar ze veel woordenkunst heeft geproduceerd. Ook kwamen er steeds meer Spoken Word voordrachten op het podium. Sinds november 2022 maakt ze deel uit van een schrijversgenootschap uit Limburg. Met deze groep jonge mensen is ze bezig aan een literaire tijdschrift. Ze deelt actief haar Spoken Word stukken op TikTok en is daarnaast bezig met haar eerste officiële dichtbundel.
Haar droom is om een poëzieclub voor jongeren in de regio op te zetten. Samen met De Kneep werkt ze aan de realisatie van dit plan.
Marco van de Plasse wordt de nieuwe kwarTAALdichter! Vrijdagmiddag 6 oktober draagt Nico Beemsterboer in de bibliotheek van Boxmeer de dichterspen over aan Marco.
Marco is op allerlei manieren actief bezig met taal, waarin hij vaak ook de samenwerking zoekt met beeldend kunstenaars.
De feestelijke poëziemiddag start om 15:00 uur, de toegang is gratis. Nico en Marco dragen beiden een paar gedichten voor. Je bent van harte welkom om zelf óók je poëzie te delen! Je kan je opgeven op de poëziemiddag.
Op vrijdagmiddag 7 juli overhandigde Ans van Kessel in de bibliotheek van Cuijk de kwarTAALdichterspen aan Nico Beemsterboer. Ans neemt afscheid na drie prachtige gedichten. Nico schrijft en deelt dit kwartaal maandelijks een gedicht.
Hij droeg op de poëziemiddag ook zijn eerste kwarTAALgedicht voor: Zwemmen. De kaarten met dit gedicht kan je in de bibliotheken van BiblioPlus ophalen.
Op zaterdagmiddag 25 maart ontving Ans van Kessel in de bibliotheek van Sint Anthonis de kwarTAALdichterspen uit handen van haar voorgangster Monica Boschman. Ans zal dit kwartaal maandelijks een gedicht schrijven.
Op deze middag droeg ze ook haar eerste kwarTAALgedicht voor: Angstaanjagend. De kaarten met dit gedicht kan je in de bibliotheken van BiblioPlus ophalen.
Het is BiblioPlus en De Kneep opnieuw gelukt om een prominente regionale dichter te werven voor het kwarTAAL-dichterschap. Monica Boschman neemt voor het eerste kwartaal van 2023 die eervolle taak over van Mientje Wever.
Ook Monica zal elke maand minimaal één gedicht schrijven om in onze regio de liefde voor de poëzie verder aan te wakkeren. Die gedichten zijn te bewonderen op de websites en sociale media van De Kneep en BiblioPlus.
Op zaterdag 7 januari overhandigt Mientje de estafette-pen over aan Monica. Het belooft opnieuw een inspirerende happening te worden, met niet alleen poëzie van Monica en Mientje. Wilt u uw talent ook laten horen? U kunt zich daar ter plekke voor aanmelden.
De feestelijke overdracht vindt plaats tijdens een bijeenkomst in de bibliotheek van Grave en begint om 15.00 uur. De toegang is gratis.
Het project rond de kwarTAALdichters beoogt de regionale poëzie te bevorderen. Niet alleen met de maandelijkse gedichten, maar ook door laagdrempelige activiteiten.
Zo dagen wij ieder die een dichtershart heeft uit om parallel aan de kwarTAAL-dichters hun poëtische talenten te delen. Om dat nóg concreter en uitnodigender te maken, organiseren we binnenkort (tijdens de Poëzieweek) een workshop ‘Dicht mee met de kwarTAALdichters’. Monica Boschman (ervaren in het verzorgen van poëzie-workshops) en enkele andere kwarTAALdichters zullen deze middag leiden. Noteer alvast in uw agenda: zaterdag 28 januari, bibliotheek Boxmeer van 14.00 tot 16.00 uur.
Ter afsluiting van de 88ste Boekenweek houden De Kneep en BiblioPlus op 18 maart 2023 de zesde editie van Taal aan de Maas. In Pica Mare te Gennep komen verschillende schrijvers, dichters en muzikanten uit de regio bijeen om de liefde voor taal in de omgeving te vieren. Het feest start om 20:00 uur.
De zesde editie van het taalfeest vindt voor het eerst plaats aan de Limburgse kant van de Maas. Meer informatie over het programma volgt snel. De feestavond wordt geopend door de Burgemeester van Gennep, de toegang is gratis.
Het verhaal van de voorzitter bij gelegenheid van 5 jaar De Kneep, gelezen op 13 oktober in de Sociëteit in de schouwburg in Cuijk.
De Oude Willem zat met nieuwsgierige ogen in zijn vertrouwde stoel voor de open haard. Hij keek gefascineerd naar het heftige spel van de gele, rode en witte vlammen en die enkele blauwe, die er dunnetjes doorheen danste. Hij schrok van de knetterende vonken tegen het kachelraam, maar genoot van hun razend gedartel in de vuurhaard. Had hij zijn hele leven al gedaan: genoten van gespetter en gesputter en geknetter in het verbale debat had hij nooit geschuwd.
Nu niet meer, zijn tong was aan het verleren en voelde als een zool. Bij geringe opwinding dreigde zijn gebit de ruimte in te schieten. Opgewondenheid paste niet meer bij zijn levensstijl; passie en geestdrift nog wel, maar waren meer gericht op lichamelijke geneugten. Een glimlach verscheen op zijn gezicht.
Deze momenten voor het haardvuur ontvlamden herinneringen en beelden uit het verleden. Hoe hij, bijna per ongeluk bij De Kneep verzeilt raakte. Ze wilden een bal en ze wilden een boek en hij bood zich aan voor de redactie. Schrijven als tweede natuur was een redelijk succesvol boekje, al was het maar dat voor het eerst 35 schrijvers uit de regio gezamenlijk in één kaft verschenen. Dat smaakte naar meer en nog geen jaar later verscheen Zijwieltjes & verzuurde benen met een kleine 60 regionale auteurs. De volgende uitgave Zwaaien bij vaarwel was niet zo’n succes en bij het eerste jubileum hadden ze het aan iedereen cadeau gegeven. Was hij eindelijk van al die dozen af in zijn werkkamer. Zijn werkkamer, die nu zijn slaapkamer was, want de trap op, was voor de benen van Oude Willem een hele opgave. Dat was het ook om om de paar jaar met een nieuwe uitgave te komen. Er waren er ondertussen vijf verschenen.
Bij het tienjarig bestaan van De Kneep hadden ze het totaal oeuvre van Mientje Wever uitgegeven: 888 gedichten onder titel Mien alles met op de voorkant een foto van Wammes. Aandoenlijk. Een knots van een boek dat in omvang leek op de besteller TOTAAL van Marcel van Rosmalen, maar lekker puh, ruim 90 bladzijden meer. Het uitkomen van het boek had wel weer geleid tot commotie: een actiegroep uit Grave o.l.v. Harry Daudt had protest aangetekend omdat met deze uitgave het Graafs dialect was gediskwalificeerd. Maar aan dat gepiep van Grave waren ze onderhand wel gewend.
De Oude Willem stond op, pookte in het haardvuur en gooide er een nieuwe houtblok op. Een felle gloed sloeg in zijn gezicht en deed een nieuwe herinnering ontvlammen: de podcast. Daar had hij, samen met Marco en Wilma en Hans toch heel wat uren aan besteed. De 100ste was een gesprek van Wilma met hem en toen was hij er mee gestopt. Ook met het redigeren van de schrijversprofielen, waarvan er inmiddels 120 op de website stonden. Een indrukwekkende eregalerij van regionaal taaltalent. Ze hingen nu ook allemaal in De Kneperij.
De Kneperij: dat was toch wel de trots van zijn carrière. Nadat het rumoer over de verhuizing van BiblioPlus naar de Schouwburg was weggezakt, had er een intensieve verbouwing plaatsgevonden. Op de tweede etage kwam een extra partij toiletten en omdat de toegankelijkheid van de huiskamer van het Land van Cuijk voor mindervaliden een van de hoofdpunten van kritiek was, kwam er een extra groot invalidentoilet. Dat bleef onbenut. Rolstoelgebruikers vonden het gebruik van de lift achter het podium te ingewikkeld. Dus waren Sjoerd Meijer – inmiddels met pensioen – en hij op het idee gekomen er een extra biebruimte van te maken. Of een tejaterminizaaltje.
In het laatste jaar van zijn voorzitterschap had de Oude Willem nauwkeurig alle verschenen werken van de regioschrijvers gecatalogiseerd. In den beginnen waren dat er 240 en in dat jaar 611, waaronder 76 Cd’s en 37 Youtubefimpjes. Het grote toilet had plaatsgemaakt voor twee gerieflijke fauteuils. Bijna alle schrijvers hadden gratis hun boeken ter beschikking gesteld – die van Grave eisten een vergoeding – en zo was er een intieme ruimte ontstaan, waar de Oude Willem graag verbleef. Achter het imposante werk van Mientje Wever stond een fles Kneepwijn, maar dat wisten alleen Sjoerd en hij. Ze troffen elkaar daar een of twee keer per jaar; luisterden naar de nieuwste podcasts, toostten op de tussentijds overleden schrijvers en plaatsten een palmtakje bij hun portretten en ze morden over het maar niet op gang te komen cultuurbeleid.
De Oude Willem herinnerde zich dat hij in 2021 deel uitmaakte van een Initiatiefgroep Cultuuractieven die gepleit had voor een inspirerend gemeentelijk beleid voor de culturele sector. Was weinig van terecht gekomen: eindeloze discussies tussen de belangen van de gilden, de muziekgezelschappen en muitende jongeren en de ‘cultuurtafels’ bleken houten kistjes zonder bodem. Cultuurbeleid met de transparantie van de vlammen in de kachel: gebakken lucht.
Had hij ook ervaren bij de subsidie voor De Kneep: eerst een waarderingssubsidie, toen een stimuleringssubsidie en nu kregen ze een bijdrage uit het ‘Fonds tot behoud van het culturele taalerfgoed’. Tien Euro per geregistreerd lid. Maar schrijvers laten zich niet registreren en binden. Dat zijn individualisten, die willen vrijheid en voor het proza – het ongebondene – leven. Hij was er voorstander van geweest van De Kneep een vereniging te maken met leden en een kleine contributie. Als alle 260 schrijvers € 15 per jaar contributie zouden betalen, zou dat voldoende zijn om alle activiteiten uit te voeren. Geen gebedel meer bij fondsen of schooien bij boekhandelaren en banken. Niet gelukt en nu dus afhankelijk van dat onnozelheid uitstralende gemeentelijke fonds. Er hadden zich 30 schrijvers geregistreerd. Leverde een bedrag op dat net genoeg was voor de zilveren gegraveerde pen, die hij bij zijn afscheid als voorzitter kreeg. En hij had nog zo gehoopt op een koninklijke onderscheiding.
Maar die pen had hij nog steeds. Lag naast zijn vertrouwde stoel. Hij gebruikte hem nog dagelijks. Gisteren nog om een kaartje te sturen naar de 25ste Kwar-TAAL-dichter, ene Saartje van ’t Nat uit Afferden. Opkomend talent. Heeft enkele cursussen bij Monica Boschman gevolgd maar daarna doorgebroken. Er komt steeds meer talent van de overkant van de Maas, sinds De Kneep daar in 2023 een TAAL AAN DE MAAS organiseerde. Ook steeds meer jongeren en mannen en vrouwen met diversere culturele achtergronden. Goeie zaak.
De Oude Willem keek meewarig naar zijn zilveren pen. Ooit had hij nog gehoopt er een boek mee te schrijven. Hij was er niet uitgekomen wat voor soort boek. Een roman, een thriller, een biografie, een kinderboek? Na talloze afwegingen was hij uitgekomen op een puzzelboek.
Hij nam zijn pen ter hand en pakte het ernaast gelegen schriftje: ‘iemand die in letters iets weergeeft’ – 8 letters. Platform voor regionaal taaltalent – 7 letters.
Hij kijkt peinzend in het haardvuur, maar zijn aandacht wordt getrokken door het raam. Op straat wandelt Geurt Franzen voorbij. Hij zwaait en kijkt dwars door hem heen.
Gefeliciteerd, taalmakers en taalliefhebbers en op naar de volgende mijlpaal.
Boxmeer, 13-10-2022 Willem van Beek
